Duszność jako objaw alergii pokarmowej
Duszność to subiektywne uczucie trudności w oddychaniu. Może ono być wyłącznie uczuciem subiektywnym, niezwiązanym z widocznymi na zewnątrz nieprawidłowościami, ale najczęściej objawia się także w sposób obiektywny. Czy duszności mogą być objawem alergii pokarmowej? Sprawdź.
Spis treści:
Czym jest duszność?
Przyspieszony oddech, większa intensywność pracy mięśni oddechowych, zaciąganie przestrzeni międzyżebrowych, szaro-sinawe zabarwienie skóry, niepokój lub osłabienie to najczęstsze objawy duszności.
Duszność dzielimy na duszność wdechową, gdy większego wysiłku wymaga wykonanie wdechu, a wydech przychodzi dziecku znacznie łatwiej oraz na duszność wydechową, gdzie sytuacja jest odwrotna, czyli dziecko dość łatwo robi wdech, ale wydech jest wyraźnie wydłużony i dokonywany z dużym wysiłkiem. Określenie przez lekarza typu duszności jest ważne, ponieważ przyczyny duszności wdechowej i wydechowej są odmienne.
Przyczyny duszności u dzieci
Najczęstsze przyczyny duszności u dzieci to: zapalenie krtani lub oskrzeli, odczyn alergiczny, w tym napady astmy, zachłyśnięcie się dziecka pokarmem lub aspiracja do dróg oddechowych tzw. ciała obcego. Duszność w przebiegu astmy to najczęściej duszność wydechowa ze znacznie wydłużonym wydechem, świszczącym oddechem i kaszlem. W zapaleniu krtani duszność jest z kolei bardziej dusznością wdechową, z towarzyszącym specyficznym głośnym kaszlem porównywanym do szczekania psa i nazywanym kaszlem krtaniowym lub kaszlem szczekającym. Kaszel i duszność wdechowa są też typową cechą duszności spowodowanej zachłyśnięciem się dziecka i przeszkodą położoną w gardle lub krtani. Nasilona duszność z męczącym kaszlem jest również cechą krztuśca, choroby spowodowanej przez bakterie Bordetella pertussis.
Każdy przypadek ostrej duszności jest stanem nagłym i wymaga pilnego kontaktu z lekarzem lub wezwania pogotowia ratunkowego.
U niemowląt częstą przyczyną duszności są zakażenia wirusowe dróg oddechowych, zwłaszcza spowodowane przez wirusa RSV, nazywane zapaleniem oskrzelików (bronchiolitis), które mogą przebiegać z bardzo dużą dusznością wymagającą często hospitalizacji dziecka. Jeżeli duszność wystąpiła nagle po spożyciu pokarmu potencjalnie uczulającego i widoczny jest np. obrzęk warg i śluzówki jamy ustnej, można podejrzewać, że powstał odczyn alergiczny ze strony jamy ustnej, gardła i krtani, który utrudnia oddychanie. Jest to określane angielską nazwą oral allergy syndrome. Duszność może być też objawem chorób spoza układu oddechowego, np. niektórych chorób serca, przełyku lub nerek. U dzieci z chorobą refluksową przełyku możliwe jest wystąpienie duszności na skutek podrażnienia krtani przez cofającą się do gardła treść żołądkową. U dzieci starszych subiektywne uczucie duszności może być spowodowane zaburzeniami emocjonalnymi.
Kiedy duszność u niemowląt jest objawem alarmowym?
Każdy przypadek ostrej duszności jest stanem nagłym i wymaga pilnego kontaktu z lekarzem lub wezwania pogotowia ratunkowego. Dotyczy to zwłaszcza przypadków duszności u dzieci, która pojawiła się w sposób nagły, nieoczekiwany i nie ustępuje po odkaszlnięciu lub prostych manewrach przywracających drożność dróg oddechowych.
Postępowanie w przypadku duszności u dzieci
Jeżeli duszność powstała w sposób nagły po zachłyśnięciu się lub zakrztuszeniu, można podjąć samodzielnie próbę sprawdzenia, czy w gardle dziecka nie tkwi kęs pokarmowy lub przedmiot powodujący duszność. Można też spróbować usunąć przeszkodę z dróg oddechowych poprzez odwrócenie dziecka głową w dół i oklepanie pleców w okolicy pomiędzy łopatkami. Przy braku szybkiej poprawy najlepiej niezwłocznie skontaktować się z lekarzem, a przy nasilonej duszności należy niezwłocznie zadzwonić na pogotowie ratunkowe. Ewentualna kontynuacja prób leczenia domowego może być wtedy prowadzona dalej, ale już pod telefonicznym nadzorem dyspozytora pogotowia.
Lekarz badając pacjenta z dusznością określa jej rodzaj (wdechowa lub wydechowa), nasilenie oraz próbuje przynajmniej wstępnie wykryć przyczynę duszności, co pozwala podjąć prawidłowe decyzje odnośnie do sposobu leczenia. Przydatnym urządzeniem określającym stan dziecka z dusznością jest tzw. pulsoksymetr, czyli przenośne urządzenie nakładane na palec dziecka i mierzące w sposób nieinwazyjny stopień wysycenia krwi tlenem. Jest ono rutynowo stosowane w izbach przyjęć szpitali oraz w zespołach pogotowia ratunkowego. Podstawową metodą leczenia doraźnego u dziecka z dusznością jest podawanie tlenu przez maskę lub końcówki do nosa. Stosuje się też leki rozszerzające oskrzela lub zmniejszające odczyn alergiczny jeżeli to jest przyczyną duszności. Nawracające lub przewlekłe duszności wymagają oczywiście planowej diagnostyki, najlepiej jeżeli jest ona prowadzona przez specjalistę pulmonologa lub alergologa.
