Mleko A2 zdobywa w ostatnich latach popularność w wielu krajach jako zdrowsza alternatywa dla standardowego mleka. Możemy się spotkać ze stwierdzeniami odnośnie m.in. z lepszej tolerancji i ustępowania dolegliwości trawiennych po zamianie powszechnie dostępnego mleka na mleko A2. Trudno jednak aktualnie o wiarygodne dowody naukowe, które mogłyby potwierdzić jego zalety. Szczególnie ważne jest podkreślenie, że mleko A2 nie stanowi produktu odpowiedniego dla osób ze stwierdzoną alergią na białka mleka krowiego.  

Spis treści:

  1. Czym jest mleko A2 i mleko A1?
  2. Potencjalne korzyści z wymiany mleka A1 na mleko A2
  3. Mleko A2 a alergia na białka mleka krowiego
  4. Mleko A2 a nietolerancja laktozy
  5. Kontrowersje i wątpliwości związane z mlekiem A2
  6. Źródła:

Czym jest mleko A2 i mleko A1?

Wyjaśnienie różnic między mlekiem A2 i A1 warto rozpocząć od przyjrzenia się substancjom zawartym w mleku krowiego. Głównym rodzajem białek obecnych w tym produkcie jest kazeina (stanowi aż 80% z nich). Kazeina występuje w wielu wariantach różniących się strukturą. Jednym z zawartych w mleku w największej ilości typów jest beta-kazeina, która z kolei ma dwie podstawowe formy: 

  • Beta-kazeinę A1, 
  • Beta-kazeinę A2. 

Standardowe mleko zawiera zarówno beta-kazeinę w wersji A1, jak i A2. Mleko A2 charakteryzuje się tym, że pozbawione jest beta-kazeiny A1 – zamiast niej występuje większa ilość wariantu A2. 

Opisaną modyfikację w składzie mleka uzyskuje się z hodowli określonych ras krów, których układ genów warunkuje produkcję mleka A2. Warto zaznaczyć, że nie polega to na wykorzystaniu modyfikacji genetycznej organizmów (GMO), a jedynie na odpowiednim doborze przetestowanych pod kątem genetycznym osobników przez hodowcę.  

Potencjalne korzyści z wymiany mleka A1 na mleko A2

Wokół spożycia tradycyjnego mleka narosło wiele kontrowersji związanych z (w zdecydowanej większości niepotwierdzonymi naukowo) negatywnymi efektami zdrowotnymi jego spożycia, w tym pobudzaniem procesów zapalnych w organizmie. 

Mleko A2 jest promowane jako produkt, który ze względu na brak beta-kazeiny A1 nie przyczynia się do wystąpienia tych skutków ubocznych. Ma więc być bezpieczniejsze w kontekście rozwoju i przebiegu schorzeń czy zaburzeń, takich jak m.in.: 

  • Choroby układu sercowo-naczyniowego, 
  • Autyzm, 
  • Problemy z funkcjonowaniem przewodu pokarmowego (np. przewlekłe zaparcia, biegunki, bóle brzucha, wzdęcia), 
  • Cukrzyca typu 1. 

Warto zaznaczyć, że zdecydowaną większość dostępnych obecnie badań, na podstawie których głoszone są pozytywne efekty spożywania mleka A2 zamiast klasycznego przeprowadzono na zwierzętach (myszach, szczurach, królikach). Tych korzyści dotychczas nie udało się wiarygodnie potwierdzić w badaniach przeprowadzonych u ludzi, w których wzięłaby udział reprezentatywna ilość osób.  

Mleko A2 a alergia na białka mleka krowiego

Stwierdzenia dotyczące poprawy funkcjonowania przewodu pokarmowego po zamianie standardowego mleka na mleko A2 doprowadziły do powstania mitu, że produkt można stosować u osób z alergią na białka mleka krowiego. Warto podkreślić, że mleko A2 nie jest odpowiednie dla alergików. U osób faktycznie uczulonych na białka mleka krowiego spożycie tego produktu wywoła identyczny efekt jak konsumpcja klasycznego mleka.  

Za występowanie alergii na białka mleka krowiego może być odpowiedzialne aż 20 różnych białek o potencjale alergizującym (beta-kazeina stanowi jedno z nich, obok m.in. alfa-kazeiny, alfa-laktoalbuminy i wielu innych). Wyeliminowanie ze składu mleka zaledwie pojedynczej odmiany jednego z tych 20 potencjalnie alergizujących białek ma znikome szanse na wywołanie jakiegokolwiek pozytywnego efektu w kontekście tolerancji produktu przez osobę z alergią. 

Mleko A2 a nietolerancja laktozy

Wymiana standardowego mleka na mleko A2 nie wpływa na zawartość laktozy w spożywanym produkcie. Ten typ mleka nie jest więc odpowiedni dla osób ze stwierdzoną nietolerancją laktozy. Znacznie lepszym wyborem w tym przypadku jest po prostu mleko bez laktozy. 

Jednocześnie warto wspomnieć, że mleko A2 potencjalnie może wykazywać przydatność, gdy u danej osoby występują dolegliwości trawienne po spożyciu mleka, a jednocześnie nie stwierdzono alergii na białka mleka krowiego ani potwierdzonej w badaniach nietolerancji laktozy. Istnieją przesłanki, że w takiej sytuacji za występowanie objawów mogą odpowiadać problemy z trawieniem beta-kazeiny A1. Dowody na skuteczność wykorzystania mleka A2 w opisanym przypadku nie są jednak wystarczające, by móc z przekonaniem zalecić zamianę standardowego mleka na ten produkt – choć nie zaszkodzi spróbować.  

Kontrowersje i wątpliwości związane z mlekiem A2

Na ten moment brakuje przekonujących danych naukowych, które potwierdziłyby jakiekolwiek korzyści ze spożywania mleka A2 zamiast klasycznego. Popularyzowane informacje o pozytywnych efektach wymiany jednego rodzaju mleka na drugie na ten moment mają tylko charakter hipotezy, która wymaga weryfikacji. 

Kontrowersje wokół tego produktu narastają również w związku z udokumentowanymi w innych krajach przypadkami stwierdzenia zafałszowania mleka A2. W jednym z badań przeprowadzonych w Austrii wykazano, że aż 4 na 5 próbek mleka sprzedawanego jako zawierające wyłącznie kazeinę A2 (pobranych na przestrzeni 6 miesięcy) zawierało także beta-kazeinę A1.  

Praktyka pokazuje więc, że znacznie korzystniejsza dla hodowców, przetwórców i sprzedawców cena mleka A2, brak możliwości odróżnienia jednego rodzaju od drugiego bez wykonania specjalistycznych badań i przy tym brak powszechnej weryfikacji zawartości poszczególnych typów kazeiny w mleku, tworzą dobre warunki dla nieuczciwych producentów. 

Mleko A2 pozostaje nowinką, co do której obecnie trudno jednoznacznie stwierdzić występowanie faktycznych zalet z punktu widzenia konsumentów. Choć u osób zdrowych nie ma przeciwwskazań do testowania tego typu mleka na własną rękę, nie należy wykorzystywania go u pacjentów z alergią na białka mleka krowiego. Spożycie mleka A2 przez alergika prowadzi do takich samych efektów jak konsumpcja standardowego mleka.  

Źródła: