Alergia pokarmowa na białka mleka krowiego (ABMK) nazywana „skazą białkową” (co jest określeniem niewłaściwym, od wielu lat jest używanym w języku potocznym jako synonim alergii na białka mleka krowiego), tak, jak każda choroba, u każdego dziecka może przebiegać nieco inaczej. Nie ma ani jednego objawu, który byłby charakterystyczny tylko dla tej choroby. Jakie są rodzaje alergii na białka mleka krowiego? Czym różni się od siebie łagodna, umiarkowana i ciężka postać tej choroby?

U pacjentów z ABMK na przestrzeni ostatnich lat można dostrzec nowe tendencje w przebiegu tej choroby. Najważniejsze zmiany to: częstsze występowanie nasilonych objawów alergicznych oraz dłuższy czas nabywania tolerancji na białka mleka krowiego przez niemowlęta i małe dzieci.

Warto poznać obraz kliniczny choroby oraz aktualnie obowiązującą klasyfikację ABMK, gdyż może to pomóc w podjęciu właściwej decyzji o zgłoszeniu się z dzieckiem do specjalisty.

Spis treści:

  1. Różnicowanie objawów ABMK
  2. Czy ten podział ma znaczenie praktyczne?

Różnicowanie objawów ABMK

U jednego chorego może występować tylko jeden objaw alergii na białka mleka krowiego (ABMK), a u innego objawów może być wiele. W zależności o tego, jak nasilone są objawy ABMK i jak bardzo niekorzystnie wpływają na zdrowie i rozwój małego dziecka, dokonano podziału przykładowych objawów na dwie postacie1:

Łagodna lub umiarkowana ABMK Ciężka ABMK
Objawy z przewodu pokarmowego
  • częste regurgitacje, wymioty
  • biegunka, zaparcia (obecność lub brak zmian skórnych wokół odbytu)
  • krew w stolcu
  • niedokrwistość z niedoboru żelaza
  • upośledzenie wzrastania z powodu przewlekłej biegunki i/lub wymiotów i/lub braku apetytu bądź odmowy przyjmowania pokarmu
  • niedokrwistość z niedoboru żelaza wynikająca z utajonego bądź jawnego krwawienia z przewodu pokarmowego
  • hipoalbuminemia (zmniejszenie we krwi dziecka stężenia ważnych białek osocza)
  • enteropatia lub ciężkie zmiany chorobowe w obrębie jelita (do rozpoznania konieczne jest badanie endoskopowe i pobranie bioptatu)
objawy skórne
  • AZS
  • obrzęki warg lub powiek
  • pokrzywka niezwiązana z infekcją, lekami itp.
  • ciężkie AZS z hipoalbuminemią lub zaburzeniami przyrostu masy ciała lub niedokrwistością z niedoboru żelaza
objawy z układu oddechowego
(niezwiązane z infekcją)		 objawy z układu oddechowego
  • katar
  • kaszel
  • ostry obrzęk krtani
  • świszczący oddech
objawy ogólne objawy ogólne
  • długotrwały niepokój
  • kolka brzuszna
  • wstrząs anafilaktyczny

 

Czy ten podział ma znaczenie praktyczne?

Tak, ponieważ jeśli choroba alergiczna przebiega łagodnie lub z umiarkowanym nasileniem objawów, wówczas w postępowaniu stosuje się najpierw mlekozastępczy preparat o znacznym stopniu hydrolizy białka.

Natomiast w przypadku ciężkiego przebiegu alergii stosuje się preparaty aminokwasowe, które nie zawierają nawet śladowych ilości białek mleka krowiego, ale dostarczają aminokwasów, niezbędnych do syntezy (produkcji) białek w organizmie alergika.

 

Krogulska A. i wsp., Alergia na białka mleka krowiego: postępowanie lekarza pierwszego kontaktu, Terapia, Nr 3 (398), 2021.