Alergia na białka mleka krowiego może wywoływać całą gamę różnorodnych objawów ze strony wielu układów organizmu – nie tylko przewodu pokarmowego, ale także skóry czy dróg oddechowych. Niektóre z symptomów są mało specyficzne lub nietypowe i w związku z tym rodzice rzadko kojarzą ich pojawienie się z potencjalnym występowaniem alergii pokarmowej u dziecka. Przyjrzyjmy się bliżej objawom uczulenia na białka mleka krowiego – nie tylko tym klasycznym, ale również mniej standardowym.

Spis treści:

  1. Czym jest alergia na białka mleka krowiego (ABMK) i kiedy się ujawnia?
  2. Klasyczne objawy ABMK
  3. Nietypowe objawy alergii na białka mleka krowiego
  4. Nietypowe objawy alergii na białka mleka krowiego – o czym warto pamiętać?
  5. Źródła:

Czym jest alergia na białka mleka krowiego (ABMK) i kiedy się ujawnia?

Alergia na białka mleka krowiego (ABMK) jest zaburzeniem związanym z nadwrażliwością układu odpornościowego na znajdujące się w mleku białka, takie jak kazeina czy serwatka. Najczęściej jej obecność manifestuje się szeregiem objawów już w wieku niemowlęcym. Duża część z dzieci z wiekiem „wyrasta” z alergii.

Klasyczne objawy ABMK

Wielu rodziców myśląc o objawach alergii pokarmowej kojarzy je przede wszystkim z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi. Ocenia się, że występują one u 60% uczulonych dzieci. Te klasyczne objawy to:

  • Biegunka,
  • Domieszka krwi i/lub śluzu w stolcu,
  • Wymioty
  • Refluks,
  • Zaparcia,
  • kolka/bóle brzucha,

U dużej części małych alergików, związane z pracą przewodu pokarmowego niepożądane reakcje na produkty, powodują obniżenie przyswajania składników pokarmowych z diety i tym samym zaburzenia w przyrostach masy i wysokości ciała.

 

Wielu rodziców wie również, że pokrzywka, czyli zmiany skórne w postaci swędzących jasnych bąbli otoczonych obszarem zaczerwienienia może stanowić oznakę alergii pokarmowej, w tym alergii na białka mleka krowiego u niemowląt i starszych dzieci.

 

Duża część osób zna także najważniejsze symptomy groźnego wstrząsu anafilaktycznego pojawiającego się najczęściej już w ciągu kilku minut po kontakcie z alergenem. Należą do nich m.in.:

  • Obrzęk gardła, języka, warg,
  • Trudności w oddychaniu lub mocno przyspieszony oddech,
  • Uczucie ucisku w gardle,
  • Uczucie ucisku w klatce piersiowej,
  • Nagłe osłabienie,
  • Zawroty głowy,
  • Omdlenie.

 

W większości przypadków u dzieci z alergią na białka mleka krowiego występują przynajmniej niektóre z wymienionych wyżej klasycznych objawów.  Warto wiedzieć jednak, że uczulenie na ten składnik może manifestować się na wiele różnych sposobów i zdawać sobie sprawę, że czasami symptomy mieć bardziej nietypowy charakter.

Nietypowe objawy alergii na białka mleka krowiego

Wśród nietypowych objawów alergii na białka krowiego można wymienić m.in. sapkę niemowlęcą, trudności ze snem, katar i kaszel..

 

Sapka niemowlęca a alergia na białka mleka krowiego

 

Sapka, czyli stan, gdy noworodek czy niemowlę ma trudności w oddychaniu przez nos, jest jednym z ważnych w rozpoznaniu alergii, choć dla wielu rodziców nieoczywistym objawem alergii na białka mleka krowiego. Jeśli u dziecka występuje sapka, podczas wdechu i wydechu słyszy się świst czy furczenie wynikające z tego, że próbuje ono oddychać przez zatkany nos. Zgodnie z nazwą tego objawu, odgłos może przypominać sapanie.

 

Sapka u niemowlęcia z alergią na białka mleka krowiego występuje ze względu na połączenie kilku głównych czynników:

  • Odpowiedzi układu odpornościowego na kontakt z alergenem, która skutkuje obrzękiem śluzówki nosa,
  • Cech anatomicznych dziecka w pierwszych miesiącach życia – przede wszystkim wąskich przewodów nosowych,
  • Braku zdolności niemowlęcia do oddychania przez usta w pierwszych tygodniach po urodzeniu.

 

Sapka u dziecka z alergią na białka mleka krowiego występuje zazwyczaj w jednocześnie z innymi objawami.

 

Niespokojny sen jako objaw ABMK

 

Trudności związane ze snem mogą być kolejnym nietypowym objawem alergii na białka mleka krowiego. Często obserwuje się je u noworodków i niemowląt w połączeniu z wymienioną wcześniej sapką – problemy z oddychaniem znacząco zaburzają sen dziecka. Ponadto inne dolegliwości występujące w odpowiedzi na kontakt z alergenem (np. nudności, refluks, biegunka) również utrudniają spokojny sen i powodują, że maluch może często budzić się w nocy.

 

Alergia pokarmowa a katar, kaszel, łzawienie oczu

 

Kiedy zauważymy u dziecka nieżyt nosa (katar), kaszel i łzawienie oczu, jako możliwa przyczyna najczęściej przychodzi nam do głowy przeziębienie. Te objawy czasami stanowią jednak objaw alergii – i to nie tylko alergii wziewnej (np. na pyłki), ale także pokarmowej, takiej jak alergia na białka mleka krowiego.

Nietypowe objawy alergii na białka mleka krowiego – o czym warto pamiętać?

Pamiętaj, by jakiekolwiek niepokojące objawy u twojej pociechy (zarówno noworodka czy niemowlęcia, jak i starszego dziecka) zawsze konsultować z lekarzem. Nie wprowadzaj diety eliminującej białka mleka krowiego „na próbę” na własną rękę. Pediatra pomoże ci przejść przez proces diagnostyki pozwalający zidentyfikować faktyczny problem, który prowadzi do występowania obserwowanych przez ciebie symptomów.

 

O ile u dziecka faktycznie rozpoznana zostanie alergia na białka mleka krowiego, lekarz zaplanuje postępowanie– czyli przede wszystkim zastosowanie odpowiedniego dla twojego dziecka sposobu żywienia wykluczającego szkodliwy dla niego alergen.

Źródła:

1. National Health Services (2023) Anaphylaxis, dostęp: https://www.nhs.uk/conditions/anaphylaxis/.

2. Edwards C. W., Mohammad A. Younus (2023) Cow Milk Allergy, National Library of Medicine, StatPearls, dostęp: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK542243/.

3. Caffrelli C., Baldi F., Bendandi B. i wsp. (2010) Cow’s milk protein allergy in children: a practical guide, Italian Journal of Pediatrics, 36:5, dostęp: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2823764/.

4. Flom J. D., Sicherer S. H. (2019) Epidemiology of Cow’s Milk Allergy, Nutrients, 11(5): 1051, dostęp: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6566637/.