Przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecko najlepiej karmić wyłącznie mlekiem matki. W niektórych sytuacjach można zdecydować się na karmienie piersią i butelką, czyli karmienie mieszane (łączone) lub wyłączne karmienie mieszanką mlekozastępczą. Wyjaśniamy, na czym ono polega, jak je wprowadzić i o czym należy pamiętać przy jego stosowaniu.

karmienie mieszane

1. Karm dziecko piersią najdłużej, jak to możliwe.

Celem, do którego należy dążyć, jest wyłączne karmienie piersią przez pierwszych 6 miesięcy życia. Po tym czasie karmienie piersią powinno być kontynuowane tak długo, jak będzie to pożądane przez matkę i dziecko przy jednoczesnym wprowadzaniu żywności uzupełniającej. Takie postępowanie zaleca Światowa Organizacja Zdrowi i lekarze, ponieważ:

  • mleko matki zawiera składniki bioaktywne (m.in. przeciwciała, enzymy, hormony, modulatory wzrostu), które wspomagają funkcje biologiczne i immunologiczne niemowlęcia, ułatwiając mu przystosowanie się do warunków środowiska zewnętrznego i wspierając prawidłowy rozwój. Mleko matki zawiera również kompozycję pro- i prebiotyków,
  • ssanie piersi ćwiczy aparat mowy dziecka i przygotowuje do przyjmowania pokarmów o zróżnicowanej konsystencji

2. Jeżeli to konieczne i zdecydujesz się na „karmienie pół na pół” pamiętaj o konsultacji z lekarzem

Karmienie łączone mlekiem matki i mlekiem modyfikowanym (mieszanką mlekozastępczą) może być korzystne ze względów zdrowotnych lub sytuacyjnych, gdy:

  • dziecko nie ssie piersi prawidłowo z powodu wady anatomicznej, np. dziecko ma rozszczep podniebienia utrudniający ssanie,
  • dziecko nie ssie piersi wydajnie, ponieważ jest słabe, mało aktywne, odwodnione i boryka się z niedostatecznym przyrostem mały ciała (może to dotyczyć wcześniaków), dziecko jest chore, (klasyczna galaktozemia, wrodzony niedobór laktazy ), niektóre wady serca
  • mama jest chora, np. na czynną, nieleczoną gruźlicę, białaczkę, chłoniaka, zakażenie wirusem HIV, zakażenie wirusem HTLV-1 i HTKV-2,
  • mama musi przerwać karmienie piersią z powodu leczenia (konieczność leczenia wybranymi lekami),
  • mama ma za mało pokarmu i nie może pobudzić laktacji lub cierpi z powodu bolesności piersi (należy wtedy skorygować technikę przystawienia dziecka do piersi nie jest to przeciwwskazaniem)
  • mama wraca do pracy lub wyjeżdża i nie ma możliwości odciągania pokarmu, ale chce podtrzymać laktację, a dziecko musi w tym czasie nakarmić ktoś inny,
  • ciężka choroba psychiczna uniemożliwiająca matce karmienie dziecka.

3. Wybierz odpowiednie mleko modyfikowane – mleko modyfikowane musi być dostosowane do wieku i potrzeb dziecka.

Jeżeli niemowlę ma zdiagnozowaną kolkę czy zaparcie może potrzebować specjalistycznej mieszanki. Wybór należy skonsultować z lekarzem, a po podaniu mleka należy obserwować reakcje dziecka: opuchnięcie ciała (np. warg, powiek), wysypka, pokrzywka i inne niepożądane objawy powinny skłonić do diagnostyki alergii na białka mleka krowiego i zmiany produktu.

4. Karm w odpowiedniej chwili i miejscu, we właściwy sposób

Nie należy wprowadzać zmian w żywieniu, gdy dziecko ząbkuje, choruje lub jest po szczepieniu. Jeżeli karmienie mieszane to tylko chwilowa alternatywa i mama chce wrócić do karmienia piersią, dziecko najlepiej karmić butelką, gdy nie jest zbyt głodne i zmęczone, w tym samym miejscu i w tej samej pozycji, co w przypadku karmienia piersią.

Bibliografia:

  1. Bednarek A., Mazurkiewicz C.: Występowanie chorób infekcyjnych układu oddechowego oraz parametry rozwoju fizycznego i psychomotorycznego u niemowląt w zależności od rodzaju karmienia. W: Hygeia Public Health 2010, 45(2): 156–163.
  2. Wawak-Sobierajska B.: Promocja naturalnego karmienia niemowląt: przyczyny niepowodzeń w naturalnym karmieniu i ich przezwyciężanie. W: Przegląd Psychologiczny 2004, 47(1): 93–108.
  3. Weker H., Barańska M. (red.): Żywienie niemowląt i małych dzieci. Zasady postępowania w żywieniu zbiorowym, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2014.