Zamienniki mleka krowiego
Kiedy lekarz zdiagnozuje alergię na białka mleka krowiego u dziecka, trzeba zacząć myśleć o diecie eliminacyjnej i zamiennikach mleka krowiego. Stawia nas to przed wieloma nowymi pytaniami: jakie mleko możemy wykorzystywać w swoich dotychczasowych przepisach? Czy inne mleka pochodzenia zwierzęcego są odpowiednim zamiennikiem? Jak zastąpić jajka? Każde z tych pytań tworzy kulinarne komplikacje. Na szczęście na każde z nich można odpowiedzieć i znaleźć rozwiązanie.
Spis treści:
Czy inne mleka pochodzenia zwierzęcego to dobry zamiennik?
Zanim odpowiemy na to pytanie, musimy wyjaśnić pojęcie alergii krzyżowej, kluczowe dla zrozumienia tej kwestii. W niektórych przypadkach zdarza się, że pacjenci demonstrują objawy i dolegliwości wywoływane przez więcej niż jeden alergen. Alergia krzyżowa jest bowiem jednoczesną nadwrażliwością organizmu na alergeny wykazujące podobną budowę.
Tak też u jednej osoby może występować alergia pokarmowa, wziewna oraz kontaktowa. Wszystko ze w związku z podobną budową alergenów. Możliwe jest wystąpienie krzyżowej reakcji między alergenami pochodzenia zwierzęcego i roślinnego, mimo że są to dwie zupełnie inne grupy, występujące w innych produktach. Znane są także reakcje krzyżowe międzygatunkowe. Przykład: doniesienia naukowe sugerują, że 92% uczulonych na białka mleka krowiego zareaguje również na mleko kozie*. Czy zamiast mleka krowiego do diety dziecka mogę wprowadzić napoje roślinne?
Według Zasad żywienia zdrowych niemowląt. Stanowiska Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci z 2021 roku bezmleczne napoje roślinne, wytwarzane są przez ekstrakcję (wodną) materiału roślinnego – nasion soi, migdałów, owsa i innych nie pokrywają podstawowego zapotrzebowania dziecka w 1. roku życia na składniki odżywcze, dlatego nie mogą stanowić alternatywy dla preparatów mlekozastępczych. Eksperci wracają uwagę na negatywne skutki niewłaściwego wprowadzania niektórych napojów roślinnych do diety małego dziecka, obejmujące m.in. brak odpowiedniego przyrostu masy i długości/wysokości ciała, niedożywienie i ryzyko niedoborów składników odżywczych, w tym ryzyko niedokrwistości z niedoboru żelaza. Alternatywę dla mleka matki mogą stanowić jedynie zalecane preparaty mlekozastępcze.
Czym zastąpić jajka?
Jajka należą do produktów często spotykanych w naszej kuchni: od śniadań do deserów. Tak samo jak biała mleka krowiego – mogą okazać się alergizujące.
Aby zastąpić jajko, możemy użyć np. owoców: tutaj z pomocą przyjdzie nam banan bądź mus jabłkowy (banan spełni swoją funkcję wtedy, gdy będziemy chcieli zagęścić potrawę, a mus jabłkowy gdy rozrzedzić). Inną możliwością są zmielone płatki owsiane – tutaj jednak uważać muszą osoby stosujące dietę bez glutenu. Należy mieć pewność, ze dziecko może bezpiecznie spożywać te zamienniki.
Uwaga!
Powyższe zamienniki mleka lub jaj nie odpowiadają w 100% ich wartości odżywczej, a jedynie spełniają podobne funkcje podczas przyrządzania posiłków (np. zagęszczają potrawę, poprawiają jej smak, konsystencję itp.)
Żywienie eliminacyjne jest układanką: zabierając z jednego miejsca, musimy dołożyć coś w drugim. Dlatego, aby nie powstały niedobory, o kompleksowość diety małego alergika zawsze powinien dbać lekarz lub dietetyk, który wie, jak skomponować dietę, aby dziecko rozwijało się prawidłowo.
