Podejrzenie alergii u niemowlęcia – pierwsza wizyta u lekarza. Jak się przygotować?

Spis treści:

1. Alergia na pokarm – co to takiego?
2. Podejrzenie alergii: pierwsza wizyta u lekarza – jak przebiega i jak się przygotować?
3. Badania dodatkowe w diagnostyce alergii pokarmowej

Alergia pokarmowa to powtarzające się objawy chorobowe występujące zawsze, kiedy dziecko spożywa szkodliwe białka. Objawy za każdym razem są takie same lub bardzo podobne.

Symptomy alergii pokarmowej najczęściej wywołują białka zaliczane do tzw. wielkiej ósemki alergenów pokarmowych, zawarte w takich pokarmach, jak: mleko krowie, jaja kurze, ryby, pszenica, soja, orzeszki ziemne, orzechy włoskie, krewetki.

U niemowląt i małych dzieci najczęstsza jest alergia na białka mleka krowiego (ABMK) często nazywana „skazą białkową” (co jest określeniem niewłaściwym, od wielu lat jest używanym w języku potocznym jako synonim alergii na białka mleka krowiego) a także jajo kurze i orzeszki ziemne.

Za powstawanie objawów i za ich powtarzanie się odpowiedzialna jest przede wszystkim nieprawidłowa odpowiedź układu immunologicznego (odpornościowego) dziecka.

Alergie pokarmowe nie mają objawów charakterystycznych, a każdego dziecka choroba alergiczna może przebiegać inaczej. Do najczęstszych objawów należą:

• zmiany skórne (rumień, wysypka grudkowa, pokrzywka, wyprysk),
• objawy z przewodu pokarmowego (bóle brzucha, biegunka, stolce z domieszką śluzu i/lub krwi, wymioty, uporczywe ulewanie, zaparcie),
• brak zadowalających przyrostów masy ciała, niekiedy także zahamowanie wzrostu,
• niepokój i brak łaknienia
• rzadziej występują burzliwe objawy: świszczący oddech, świst (tzw. stridor) wdechowy przypominający zapalenie krtani, omdlenie i utrata przytomności.

Te najpoważniejsze objawy nazywamy anafilaksją.

Jeżeli podejrzewasz, że składnik diety Twojego dziecka powoduje u malucha objawy chorobowe, koniecznie zasięgnij porady lekarskiej!

Alergię na pokarm może zdiagnozować każdy lekarz i jeśli to będzie uzasadnione, lekarz prowadzący może zalecić konsultację z alergologiem.

Wizyta obejmuje :

1. Rozmowę (tzw. wywiad lekarski) dotyczącą sposobu żywienia dziecka, momentu pojawienia się objawów, związku objawów z wprowadzeniem kolejnych pokarmów, czasu trwania i charakteru dolegliwości, a także występowania w najbliższej rodzinie chorób alergicznych.

2. Badanie dziecka z pomiarem masy ciała i długości/wzrostu z odniesieniem zmierzonych wartości do aktualnych siatek centylowych (są to normy rozwoju od urodzenia do ukończenia 18 lat).

Niekiedy także:

3. Dodatkowe badania i/lub konsultacje: testy skórne punktowe, badania krwi, konsultacje z alergologiem, gastroenterologiem, dermatologiem lub innym specjalistą.

Na podstawie wywiadu, badania dziecka oraz oceny zleconych badań lekarz ustala podejrzenie lub rozpoznanie alergii na pokarm.

Badania dodatkowe są ważną częścią diagnostyki alergii pokarmowej. Nie zastępują one wywiadu z rodzicem, badania dziecka ani próby eliminacji i prowokacji, ale znacząco uzupełniają to postępowanie.

Dlaczego badania są pomocne?

Alergia to nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego dziecka na białka zawarte w podawanym pokarmie.

Testy skórne punktowe i badania krwi pomagają w ustaleniu tzw. mechanizmu reakcji immunologicznej.

Jest to ważne z praktycznego punktu widzenia. Aby przybliżyć istotę problemu, należy (dla potrzeb praktycznych) wyróżnić dwa najważniejsze rodzaje reakcji alergicznych:

• reakcje (alergie) IgE-zależne,
• reakcje (alergie) IgE-niezależne.

W przypadku reakcji IgE-zależnych przebieg choroby alergicznej zwykle jest cięższy, objawy pojawiają się szybko (maksymalnie do kilku godzin od spożycia alergizującego pokarmu) i mogą obejmować  kilka narządów (skórę, przewód pokarmowy, drogi oddechowe). Niemowlęta i dzieci z alergią IgE-zależną zwykle dłużej nabywają tolerancję na szkodliwy pokarm.

Skrajnie ciężką reakcją IgE-zależną jest zagrażający życiu wstrząs anafilaktyczny. Dlatego u chorych z IgE-zależną alergią na pokarm wszelkie próby prowokacji powinny odbywać się w warunkach szpitalnych, gdzie możliwe jest szybkie udzielenie fachowej pomocy.

W przypadku alergii pokarmowej bez udziału IgE (alergia IgE-niezależna) objawy dotyczą przewodu pokarmowego, zwykle są mniej nasilone (ale uwaga! są również wyjątki), a pacjenci z tym rodzajem nadwrażliwości alergicznej zwykle szybciej nabywają tolerancję na pokarm, który wcześniej powodował objawy.

W przygotowaniu się do pierwszej a także także do kolejnych wizyt pomocny będzie dzienniczek objawów. Możesz go wydrukować i zabrać ze sobą na wizytę.